Značenje u stočarstvu
Cirkularna (kružna) ekonomija u stočarstvu je jedan od ekonomskih pristupa koji se bazira na primjeni načela na kojima se bazira i održiva proizvodnja. To je sistem minimalnog korišćenja resursa, ponovnog korišćenja nuspordukata i reciklaže. Ona se usredsređuje na proizvodnju minimalne količine inputa, kruženje materije u prirodi i smanjenje količine otpada (đubrivo, gasovi, nusprodukti…).
Njen je cilj stvoriti preduslove kojima će se proizvodnja učiniti manje zavisnom i više produktivnom. Takođe, manje korišćenih sirovina, manje otpada, prerada nastalog otpada – sistematski je pristup koji se primjenjuje u kružnoj ekonomiji. Kroz primjenu cirkularne ekonomije smanjuje se zagađenje zemljišta, voda i vazduha, i sveukupno smanjuje se ugljenični otisak poljoprivrede. Cirkularna ekonomija prema tome može predstavljati jedan od načina kako poljoprivrednici mogu doprinijeti smanjenju globalnih emisija i poboljšati stanje životne sredine.
Efikasnost upotrebe azota u zemljama članicama EU kreće se svega 15 do 17%.
Cirkularna ekonomija nije samo fenomen koji je vezan za globalnu ekonomiju. On se može primjenjivati na nižim nivoima (lokalni i regionalni) i to u različitim sektorima, a jedan od njih je poljoprivreda, biljna proizvodnja i stočarstvo.
Prednosti cirkularne ekonomije:
- povećava se zaposlenost;
- smanjuje se ugljenični otisak;
- smanjuje se pritisak na industiju da proizvodi velike količine hrane.
Poslednjih decenija intenziviran je proces reciklaže hranljivih i pojedinih ne-hranljivih materija, kako bi se napravila ekonomska ušteda u ishrani životinja.
Kompostiranje, važan segment cirkularne ekonomije
Primjeri pojedinih nusprodukata poznatih širokoj masi koji se koriste u ishrani domaćih životinja jesu sačme i pogače uljarica i drugih biljnih vrsta, mesno i mesno-koštano brašno i sl. Međutim pored navedenih, u ishranu životinja uvode se i druge vrste kao što su brašno različitih insekata, brašno perja živine, brašno i otpaci iz industrije mesa (klanica), otpaci šećerne trske i slično.
Precizna poljoprivreda ima neposredan uticaj na cirkularnu ekonomiju.
Primjena u praksi
Primjena cirkularne ekonomije u primarnoj i prerađivačkoj industiji je različita. U primarnoj proizvodnji većina tehnika koje se koriste bazirana je na davno primjenjivanim tehnikama, kao što su: kompostiranje biootpada, dobijanje „zgorelog stajnjaka”, đubrenje oranica, livada i pašnjaka, gajenje udruženih usjeva, dok su u prerađivačkoj industiji zastupljene dosta modernije metode reciklaže, što je u vezi sa novim saznanjima.
U stočarskoj proizvodnji cirkularna ekonomija se može primijeniti na više načina. Za uzgajivače postoji nekoliko modela, a za one koji primjenjuju načela dobre poljoprivredne prakse prelazan na ovakav model može biti pravi pogodak. Prelazak na cirkularnu ekonomiju u globalu je zahtjevan posao i zahtijeva pravilnu analizu prije njene primjene. Ali najvažnije, cirkularna ekonomija, makar u poljoprivredi ima ili bolje rečeno mora imati budućnost.
