Ishrana svinja bazira se na konzumiranju koncentrovanih hraniva, dok kabasta lošije koriste. Pravilna ishrana odlikuje se vođenjem računa o: starosnoj dobi, polu, genotipu, proizvodnom pravcu i težini. Najviše se koriste ugljenohidratna hraniva, proteinska pa mineralna. Od izbora hraniva će zavisiti i sam učinak tova, a pored ovog parametra, jako je bitan parametar i tehnika tova.
Izvor: www.wattagnet.com
Pitanje tehnike tova se odvija u dva pravca: ograničena ishrana ili ishrana po volji. U većini slučajeva se tov realizuje ishranom po volji ali to za posledicu ima veći prirast mase ali lošiji kvalitet polutki, a broj hranjenja u većini slučajeva se svodi na dva obroka, (dok se u nekim slučajevima primjenjuje jedan obrok poput ishrane suprasnih krmača, a tri puta dnevno za krmače u prasilištu). Prilikom trajanja tova farma potroši oko 75% količine hrane koju ima na raspolaganju, pa se preporučuje da prirast na dnevnom nivou iznosi oko 700 grana, odnosno da se postigne završna masa oko 100-130 kg za oko 170 odnosno 180 dana, a preporuke su takođe da se u završnoj fazi tova uvede ograničena ishrana, posebno ako se radi o kastriranim muškim grlima koja su sklona većem deponovanju masti za razliku od nekastriranih. Ipak deponovanje masti i ješnost zavise od genotipa svinje, pa prije kupovine svinja ili zasnivanja farme oderiti taj važan parametar kako proizvodnja ne bi krenula u nepoželjnom pravcu. U nastavku teksta se nalazi kratak opis značaja pojedinih hraniva za tov i ishranu svinja uopšte.
Značaj ugljenih hidrata ogleda se u stvaraju svinjskog sala(slanine). Pored ove, uloga ovih hraniva je i u stvaraju potrebne toplote u organizmu kao i za stvaranje energije. Ugljenohidratna hraniva najviše sadrže skroba. Najvažnija žitarica za svinje je kukuruz koja se može koristiti kao suvo zrno ili u vlažnom stanju kao silirana prekrupa. Silirano zrno se koristi u ishrani priplodnih svinja. Ipak se kukuruz ne preporučuje u završnici tova zbog njegovog sastava, jer je utvrđeno da dovodi do razmekšavanja slanine pa se preporučuje sve do završnice. Ječam se preporučuje u drugoj fazi tova da bi se smanjio sadržaj masti u trupovima a i takvim načinom ishrane se dobija kvalitetnija odnosno čvršća slanina. Pšenica sadrži više proteina od kukuruza i preporučuje se mlađim kategorijama u manjim količinama, fino samljevena, da ne bi došlo do zastoja u varenju. 4.5 kg krompira može zamijeniti 1 kg kukuruza.
Izvor: www.belje.hr
Pšenične mekinje djeluju laksativno i koriste se u ishrani suprasnih krmača ili onih koje su tek oprašene zbog pojave zatvora. Proteini su veoma važan element u ishrani jer služe za porast mišića i sam rast životinje. Ukoliko je ishrana siromašna proteinima doći će do zakržljalosti, teških zdravstvenih preblema ili čak uginuća. Od proteinskih hraniva biljnog porijekla najviše se koristi sojina sačma jer sadrže mnogo proteina visoke svarljivosti i biološke vrijednosti.
Na svarljivost negativno može uticati celuloza iz suncokretove sačme ali taj problem se rješava prosijavanjem i smanjenjem udjela ljuske. Stočni grašak može učestvovati sa 30%. Pasulj je po hemijskom sastavu sličan grašku, ali zbog antinutritivnih (koje imaju generalno sve leguminoze) materija može se koristiti tek nakon termičke obrade. Lucerkino brašno sadrži visok procenat proteina ali i visok sadržaj celuloze koja djeluje loše na prirast. U obrocima za tov svinja ne bi trebalo da prelazi preko 10%. Obroci poput obranog mlijeka u prahu i surutke se koriste kao predstarter smješa. Od proteinskih hraniva najbogatije proteinima je riblje brašno i u obrocima učestvuje sa oko 8% (mada može dovesti do pojave karakterističnih mirisa).
Mesno koštano brašno* se koristi u ishrani starijih svinja sa učešćem od 2-5 %. Krvno brašno se može upotrebljavati do 2% za mlađe kategorije, a za starije do 5%.
Mineralne materije neophodne su za održavanje dobrog zdrvstvenog stanja. Njihova uloga je u varenju hrane, normalnom fuknkcionisanju nerava i mišića, u oplodnji i jačanju koštanog tkiva. Najvažniji minerali za porast su natrijum i kalcijum, koji se nalaze u vidu stočne soli i stočne krede. Svakom živom biću je potrebna voda, pa osim vode koja se nalazi u hranivima (vlažnim hranivima na bazi pomija i ostataka određenih industija), ona treba biti obezbijeđena i u tečnom stanju, čista i umjereno temperirana, po volji.
*Ovdje se misli na vjerodostojne komercijalne zamjene za koštano brašno, jer je njegova upotreba u potpunosti sankcionisana zbog bolesti priona!!!
Pripremila: D. R.
