Pesticidi čine pčele “pijanima” izazivajuci pustoš u njihovom centralnom sistemu, ali mnoge od ovih štetnih hemikalija mogli bi zamijeniti mravi.
Ovo su zaključci dvije odvojene studije o vještackim sprejevima koji se koriste za suzbijanje štetočina.
Širom svijeta farmeri koriste više od 25 milijardi kilograma pesticida svake godine.
Naučnici u poljoprivredi razvili su više od hiljadu ovih hemijskih jedinjenja koja su prilagođjena za očuvanje zaliha hrane ubijanjem gljivica, insekata i korova.
Ali pesticidi mogu biti veoma štetni za neke vrste insekata, kao sto su pčele.
Kako pesticidi oštećuju pčele?
Pčele su vitalni dio ekosistema. Bez njih bi mnoge druge vrste izumrle. U Evropi pčele oprašuju 80 odsto divljeg cvijeća. One su takođe neophodne za poljoprivredu, pri čemu otprilike jedna trećina globalne proizvodnje hrane zavisi od ovih oprašivača. Ali pesticidi uništavaju centralni nervni sistem pčela, pokazalo je novo istraživanje. Hemikalije oštećuju sposobnost oprašivača da lete pravolinijski – što im otežava pronalaženje hrane. Njihov opstanak bi mogao biti ugrožen, kaže glavni autor dr Rachel H Parkinson.
„Ovdje pokazujemo da insekticidi koji se obično koriste kao što su sulfoksaflor i neonikotinoid imidakloprid mogu duboko da naruše vizuelno vođeno ponašanje pčela“, kaže akademik Univerziteta u Oksfordu.
„Naši rezultati su razlog za zabrinutost, jer je sposobnost pčela da na odgovarajući način reaguju na vizuelne informacije ključna za njihov let i navigaciju, a time i njihov opstanak.”
Istraživači su testirali pčele pokazujući im video snimke pokretnih šipki. Ovi video snimci navode stvorenja da se osjećaju kao da su skrenula sa kursa.
Asimetrija između lijevog i desnog skretanja bila je najmanje 2,4 puta veća za pčele izložene pesticidima nego za kontrolne pčele. Pčele koje su bile izložene pesticidima takođe su imale veće proporcije „mrtvih ćelija“ u mozgu. To bi moglo značiti da im hemikalije u sprejevima „oštećuju mozak“.
Da li mravi mogu zamijeniti pesticide?
Nada, međutim, nije izgubljena – naučnici se sve više okreću održivijim oblicima poljoprivrede. Ako ste ikada pokušali da odete na piknik ljeti, verovatno mislite o mravima kao o štetočinama. Ipak, nova studija je otkrila da oni mogu zaštititi usjeve od oštećenja jednako dobro kao i pesticidi.
Evo svih pozitivnih ekoloških priča iz 2022. godine
Međunarodna studija – objavljena u časopisu Proceedings of Roial Societi – otkrila je da mnoge vrste mrava imaju sličnu ili veću efikasnost od pesticida, po nižoj cijeni.
Mravi štite usjeve od štetočina kao što su gusjenice i bube. Njihovi tuneli nalik lavirintu takođe prozračuju tlo, pomažući biljkama da usisavaju kiseonik. Istraživači su pogledali 26 vrsta mrava i otkrili da bi stvorenja mogla biti „obećavajuće sredstvo“ u borbi protiv drugih štetočina.
Ali to nije nova ideja, navode autori studije.
„Uzgajivači citrusa u Kini bili su pioniri u biološkoj kontroli koristeći mrave prije mnogo beoušica – sitnih stvorenja koja proizvode medljiku, koju mravi vole da jedu vijekova“, pišu oni.
Mravi takođe mogu da nanose štetu usjevima, jer štite štetočine poput lisnih uši. Međutim, ove opasnosti se mogu nadoknaditi kroz ekološki prihvatljive prakse upravljanja, kao što je sijanje alternativnih izvora šećera za jelo mrava.
