Kod starijih stabala voća, pri kraju rodnosti, dolazi do smanjenja vegetativnog porasta, smanjenja rodnosti, ogoljavanja rodnih grana i premještanja roda pri vrhovima grana, smanjenja kvaliteta plodova i jače pojave vodopija. Da bi se spriječile ove negativne pojave potrebno je izvršiti rezidbu u smislu regeneracije voćaka, odnosno sprovesti njihovo podmlađivanje.
Podmlađivanje vočaka potrebno je izvršiti i u slučaju da je kruna voćke polomljena ili oštećena od jakog vjetra, preobilnog roda ili su pak oštećanja nastala od tereta snijega tokom zimskih mjeseci, šteta nastalih od grada ili izmrzavanja. Podmlađivanje se može vršiti ako se želi izvršiti korekcija same krune ako je previše razvijena ili je previsoka pa je otežano ili onemogućeno uspješno sprovodjenje osnovnih pomotehničkih mjera ( rezidba-zimska i ljetnja, zaštita, berba plodova).
Podmlađivanje se mnogo uspješnije sprovodi kod jabučastih nego kod koštičavih voćnih vrsta. Ovu mjeru moguće je izvesti na dva načina:
- potpuno podmlađivanje
- postepeno podmlađivanje
Potpuno podmlađivanje se kao agrotehnička mjera vrlo rijetko koristi u praksi. U slučaju da je usled prevelikog roda ili pod uticajem snijega došlo do velikog oštećenja krune, ovakvo podmlađivanje je neophodno. Koristi se i kod slabije razvijenih voćaka u cilju pospješivanja bujnosti same voćke.
Postepeno podmlađivanje je više zastupljeno u praksi. Ovu mjeru potrebno je sprovoditi tri godine i to na način što se svake godine izvrši uklanjanje i proređivanje oko 30-35% grana u kruni voćke.
Da bi se ova mjera pravilno sprovela, neophodno je voditi računa o sljedećem:
- U prvoj godini izvodjenja podmlađivanja prvo se izbacuju sve polomljene, suve i grane koje prave zasjenu unutar same krune, ili se pak ukrštaju sa rodnim granama koje ostavljamo.
- U narednim godinama, skeletne grane skraćujemo na trogodišnju ili stariju zonu porasta, obično na bočnu granu u cilju razvodjenja krune.
Prilikom skraćivanja debljih grana potrebno je voditi računa da ne dodje do lomljenja i cijepanja grane ispod dužine na koju ih prekraćujemo. To je moguće tako što se dio grane koji se izbacuje, na nešto većoj dužini, oštrom testerom zasiječe prvo sa donje strane ( oko 1/2 ), a zatim napravi rez sa gornje strane grane. Nakon toga, napravi se rez na željenu dužinu. Mjesto presjeka se zagladi oštrim nožem i obavezno premaže kalem voskom, kako bi se omogućilo brže zarastanje rane i smanjila mogućnost infekcije i razvoja patogena.
Skraćivanje grana uvijek je jače pri vrhu nego pri osnovi voćke. Jače i bujnije grane potrebno je i jače rezati za razliku od slabije razvijenih.
Nakon sprovedenog podmlađivanja, kasnijom rezidbom ( zimskom i u toku vegetacije), potrebno je održavati regenerisani oblik krune. Da bi podmlađivanje bilo što uspješnije, podmlađene voćke je potrebno obilnije đubriti, naročito azotnim đubrivima u toku vegetacije, više navodnjavati i vršiti pravovremenu zaštitu.
Autor: Grozdanić Rajko, dipl. inž.polj. , Odeljenje za savjetodavne poslove u biljnoj proizvodnji,