Do nedavno poznata kao atipična kuga, a sada već kao Njukastl, akutna je i veoma zarazna bolest divljih i domaćih ptica, naročito domaće živine, čiji simptomi zahvataju respiratorni, digestivni i nervni sistem životinje. Njukastl bolest je enzootska bolest i predstavlja veliku opasnost za ptice koje se drže u domaćinstvima, a može se pojaviti osim u ekstenzivnom i u intenzivnom načinu držanja. Pored toga što je enzootska bolest, ona je i zoonoza (bolest koja se prenosi na ljude) pa može izazvati konjuktivitis kod ljudi. Najčešće obolijevaju kokoške, ćurke, fazani, vrapci, golubovi, paunovi, morke, patke, rjeđe guske. Prenosi se direktnim kontaktom sa oboljelih ptica ili pticama nosačima ovog virusa. Putevi širenja zaraze mogu biti preko infektivnog fecesa, respiratornim putem ili kontaminarom hranom, opremom ili čak preko odjeće radnika na farmi. Karakteristika koja prati ovo oboljenje je ta da se virus najduže može zadržati kada je hladnije vrijeme. Ova bolest je veoma zarazna i kada dospije u osjetljivo jato gotovo sve ptice će biti zaražene u roku od 2 do 6 dana.
Klinički znaci se razlikuju i zavise od faktora kao što su: soj virusa, vrsta ptice, starost (mlade jedinke su najosjetljivije), stres i imuni sistem.
Kod respiratornog tipa znaci oboljenja su: dahtanje, kašljanje, kijanje, zapaljenje vazdušnih kesa; nervni znaci: drhtanje, paralizovana krila i noge, iskrivljeni vrat, grčevi i paraliza.
Tipični znaci digestivnog tipa oboljenja su: dijareja a može doći i do djelimičnog ili potpunog pada proizvodnje jaja i tada ona mogu biti abnormalne boje, dužine, širine i mogu imati vodenasti albumin.
Kada je u pitanju dijagnostifikovanje bolesti, klinička slika može biti slična slici ptičijeg gripa, pa su neophodna laboratorijska ispitivanja kako bi se utvrdio uzročnik oboljenja. Preveniranje ove zarazne bolesti vrši se vakcinacijom. Takođe, značajan vid prevencije jesu efikasni postupci biološke zaštite kako bi se spriječio nastanak bolesti. Iako je pronađena širom svijeta, bolest je kontrolisana trenutno u Kanadi, SAD-u i nekim zapadnoevropskim državama.
Ova bolest se ne liječi, a uz poštovanje preventivnih mjera potrebna je i vakcinacija roditelja i njihovih potomaka.
Pripremila: Dragana Radović
