Tokom godine, u vinogradu moraju biti sprovedene pojedine radnje koje zavise od vremenskog perioda i fenofaze u kojoj se loza nalazi. Sve ove mjere vrše se u cilju unapređenja proizvodnje, radi poboljšanja kvaliteta i količine roda kao i ostvarenja što većeg profita.
Tačno utvrđeno, univerzalno, vrijeme za početak sprovođenja pojedinih mjera ne postoji već ono zavisi od fenofaze, sorte, regiona, uslova sredine odnosno klime, mikroklime i sezone pa se stoga vrijeme izvođenja može samo okvirno pretpostaviti.
U uslovima koji vladaju na području našeg vinogradarskog reona za nama ostaje period cvjetanja vinove loze (zavisno od mikroklimata i sorte period cvjetanje traje do kraja mjeseca maja) ovo je u stvari period do kojeg se izvede većina od ukupno potrebnih operacija u vinogradu poput đubrenja, orezivanja, lačenja, vezivanja, pinsiranja, kultivacije zamljišta, proturanja lastara, skidanja zaperaka, tretiranja u cilju zaštite od bolesti… Sam proces cvjetanja ne bi trebao biti praćen tehničkim radnjama kako ne bi došlo do ometanja oplodnje, osipanja cvjetova i na kraju do smanjene rodnosti.
Izgled grozda neposredno poslije zametanja bobica (privatna arhiva)
Radovi koji se trenutno izvode u vinogradima:
Trenutno se nalazimo se u fazi rasta bobica i lastara mada najintezivniji porast lastara se dešava u periodu cvjetanja i odmah poslije njega, dok bobice intezivno rastu sve do tzv. šarka vinove loze.
Loza u fenofazi intenzivnog porasta bobica.
U periodu porasta bobica (trenutni period) se izvode sledeće tehničke operacije:
- Uklanjanje zaperaka, plijevljenje – kako bi se smanjila potrošnja a pri tom pravilno usmjerile i obezbijedile hranjive materije, izvodi se operacija plijevljenja (uklanjanja) zaperaka. Ovim postupkom se zaperci, koji se nalaze u zoni grozdova, uklanjaju a oni iznad se zakidaju na 2 do 4 lista kako bi se omogućila bolja provjetrenost i osunčanost čokota odnosno grozdova a da se pritom obezbijedi optimalna ishrana grozda zbog izraženije fotosintetkičke aktivnosti zelene mase na zapercima.
- Zakidanje vrhova lastara – ovo je mjera koja se sprovodi više puta tokom vegetacije (prije i neposredno poslije cvjetanja, u fazi intenzivnog porasta bobica). Pri izvođenju ove operacije uklanja se vršni dio lastara čime se zaustavlja njegov rast a hranjive materije se usmjeravaju u grozdove. Pozitivni efekti su smanjenje osipanja i bolja krupnoća bobica i grozdova.
- Prorjeđivanje listova – u ovom periodu poželjno je obezbijediti bolju provjetrenost i osunčanost grozdova pa se pristupa operaciji prorjeđivanja listova
- Međuredna kultivacija – u ovom periodu se izvodi plitka obrada zemljišta (prašenje na dubini od 5-10 cm) kako bi se ono održalo u rastresitom stanju tj. da se sačuva struktura zemljišta pri tome omogući povoljan vodno-vazdušni režim. Dodatni razlozi za kultivaciju su uklanjanje korova i razbijanje pokorice. Previše duboka obrada (preko 10 cm) u ovom periodu se ne bi smjela izvoditi jer bi lako došlo do povređivanja djelova korijenovog sistema koji se nalaze u toj zoni a samim tim do poremećaja usvajanja vode i transpiracije što bi rezultiralo ometanjem razvoja , porasta i plodonošenja vinove loze. Prašenje nije poželjno obavljati tokom veoma visokih temperatura (jer mogu nastati ožegotine na vegetativnoj masi) i ukoliko je zemljište previse vlažno (jer bi postojala mogućnost da se ispod obrađenog stvori nepropusni sloj zemljišta). Sa međurednom kultivacijom se prestaje sa početkom pojave šarka.
- Zalivanje – može se sprovesti više puta tokom intenzivnog porasta bobica pogotovo ako je u pitanju sušnija sezona. Najpopularniji sistem navodnjavanja kod nas je ,,kap po kap” mada se može sprovesti navodnjavanje brazdama dok navodnjavanje kišenjem ne bi bilo preporučljivo zbog povećanja vlage (u vazduhu) koja pogoduje razvoju patogena.
- Tretiranje protiv uzročnika bolesti – smjena kišovitog i sunčanog vremena (što je slučaj ove sezone) pogoduje razvoju patogena pogotovo razvoju plamenjače (Plasmopara viticola) i pepelnice (Uncinula necator) pa je stoga tretiranje nužno obavljati na svakih 14-15 dana.
Tokom cijele sezone, slobodno se može reći i tokom cijele godine loza zahtijeva sprovođenje agrotehničkih mjera koje će je usmjeriti na pravilan razvoj i povećanje prinosa.
Mjere se ne mogu zanemarivati i preskakati ukoliko želite da vinograd ostane u dobrom stanju i visokoj rodnosti.
Dipl. ing. polj. Valentina Stanišić
