Savjetodavci Regionalnog centra Berane Zoran Đekić i Ivona Jočić posjetili su imanje porodice Mitrović u selu Seoce u opštini Andrijevica gdje je održana demonstracija rezidbe i dati savjeti i preporuke za zaštitu jabuke od bolesti i štetočina.Prisutni proizvođači su posebno bili zainteresovani za rezidbu u cilju formiranja uzgojnog oblika u gustom zasadu jabuke podignutom u predhodnoj godini.Radi se o zasadu jabuke podignutom tokom proljieća u predhodnoj godini sa ciljem intenziviranja ove proizvodnje i stvaranjem uslova za savremeniji način uzgoja ove voćne vrste.Podignut je manji zasad jabuke više sorti(fudzi,jonagold, braeburn…) na slabobujnoj podlozi M9.Zasad je podignut na okućnici, na predhodno pripremljenom zemljištu sa razmakom sadnje 0,7x3m u kojem je instaliran sistem za navodnjavanje kao i naslon koji je neophodan pri ovakvom sistemu gajenja jabuke.Povoljne vremenske prilike iskoristili smo kako bi na ovom zasadu uz prisustvo proizvođača i poštovanja epidemioloških mjera izvršili demonstraciju rezidbe.Prisutnima je ukazano na značaj zimskog tretmana voćnjaka koji se izvodi nakon obavljene rezidbe sa ciljem zaštite od potencijalnih uzročnika bolesti i štetočiana i kako bi se izvršila dezinfekcija presjeka nastalih tokom obavljane rezidbe.Date su preporuke proizvođaču za dalju njegu voćnjaka u narednom periodu, gdje je ukazano na nedostatke i način njihovog otklanjanja.Opšte preporuke: Savremeni način gajenja jabuke podrazumijeva veću gustinu sadnje,povećan broj stabala po jedinici površine,a samim tim i veće prinose po površini zasada i brži povraćaj uloženih sredstava u ovu proizvodnju.Do sada u našem području najviše je bila zastupljena tradicionalna proizvodnja jabuke koju karakteriše ekstenzivan način uzgoja sa stablima većih dimenzija koja su obično prepuštana da samostalno rastu i formiraju slobodnu formu krošnje bez sprovođenja agrotehničkih i pomotehničkih mjera.Kao posledicu toga imali smo stabla sa većom krošnjom čija je produktivnost obično na njenom obodu dok su unutrašnji djelovi ogoljeli,sa većom količinom plodova jabuke slabijeg kvaliteta,alternativnim plodonošenjem,malim brojem stabala po jedinici povrsine,otezanom rezidbom,zaštitom i berbom.Sve su ovo nedostaci zbog kojih se moramo zapitati dali je takva proizvodnja uopšte opravdana, a ujedno i dovoljna motivacija za one proizvođače koji planiraju da podignu nove zasade da se odluče za intenzivniju i savremeniju voćarsku proizvodnju.Intenziviranjem voćarske proizvodnje povećavamo ukupan broj stabala po jedinici površine,prinosi po stablu su manji, a prinosi po zasađenoj površini znatno veći.Ako uzmemo za primjer neki ekstenzivan zasad u kojem je rastojanje u voćnjaku 5×6 na 1ha, imamo 333 stabala i ako je prinos 80kg po stablu,imaćemo ukupan prinos na toj površini od 26t.U intenzivnim zasadima razmak sadnje se kreće u rasponu 3-3.5×0.7-1.5m,obično 3,5×1.2m sto predstavlja 2381 stabala na 1ha.Ako uzmemo da je prinos po stablu 15 kg,ukupan prinos će biti na toj površini blizu 36t sto je značajna razlika u prinosu u odnosu na ekstezivan način uzgoja.U zavisnosti od odabranih dimenzija prilikom sadnje i stepena intenzivnosti proizodnje broj stabala moze biti i veći, a samim tim i ukupni prinosi tako da su u nekim državama regiona ostvareni prosječni prinosi od 55-60t.Pored povećanja broja stabala i prinosa po jedinici površine ostale prednosti ovakve proizvodnje su:• Smanjenje veličine stabla što nam omogućava lakše izvođenje rezidbe,zaštite,berbe i ostalih mjera u zasadu,sto značajno olakšava proizvodnju• Bolja kontrola rodnog drveta,njegovog formiranja i zamjene ,lakše uočavanje nedostataka i njihovo blagovremeno otklanjanje• Povećava se ekonomičnost proizvodnje iz razloga što imamo pristupačnu krošnju u kojoj se većina zahvata može obaviti sa zemlje• Povećava se kvalitet dobijenih plodovaOsnovni preduslov za uspješnu intenzivnu proizvodnju jabuke je kvalitetan sadni materijal.Poljoprivrednim proizvođačima savjetujemo da kupuju sadni materijal sa što više prijevremenih razgrananja A++, jer će na takvim sadnicama prije doći do formiranja generativnih pupoljaka,lakše će moći da se formira željeni uzgojni oblik i tako će olakšati svoju proizvodnju, voćnjak će ranije stupiti u period plodonosenja i imaćemo solidne prinose već u 3-4 godini nakon sadnje.Treba kupiti sadnice prve klase koje su svrstane u kategorije po rodnom potencijalu od A do A++,sa prioritetom na A++.Ukoliko proizvođači podignu zasad sa sadnim materijalom bez bočnih razgrananja (A) oni gube jednu godinu u zasadu,mogu se javiti problemi usled nedostatka bočnih grana u zoni iznad debla,sto može zahtijevati i dodatne zahvate u cilju iniciranja njihovog porasta.Zemjište treba na vrijeme pripremiti za sadnju(dva do tri mjeseca prije sadnje),poželjno je na tom zemljištu gaijiti neku od leguminoza koju treba zaorati ili strna žita predhodne dvije godine prije sadnje,odraditi agrohemijsku analizu zemljišta, dovesti na optimalan nivo sadržaj humusa i neophodne elemente za nesmetan razvoj sadnica.Posebnu paznju prilikom podizanja zasada moramo obratiti na odabir sorti i podloge,raspored sorti u zasadu zbog oprašivanja,postavljanje naslona i sistema za navodnjavanje.Dalje aktivnosti u voćnjaku su usmjerene na pravilnom formiranju uzgojnog oblika,obično je u pitanju vitko vreteno ili neka od njegovih modifikacija, odrzavanje rednog i međurednog prostora po sistemu redne obrade,dok se u međurednom prostoru formira travni pokrivač,kao i obavezna zaštita,đubrenje i ostale neophodne mjere za uspješnu proizvodnju.
Izvor: Savjetodavna služba u biljnoj proizvodnji