Uvoz živih životinja i proizvoda životinjskog porijekla u Crnu Goru ili tranzit preko teritorije Crne Gore dozvoljen je ako pošiljka ispunjava propisane uslove i ako je prati odgovarajući sertifikat kojim se garantuje ispunjavanje propisanih uslova.
Preduslov za realizaciju uvoza je usaglašavanje veterinarskog sertifikata sa zemljom izvoznicom i to na zahtjev subjekta u poslovanju sa hranom (uvoznika) odnosno zainteresovane zemlje izvoznice – po zahtjevu nadležne veterinarske službe zemlje izvoznice.
Na osnovu zahtjeva, Odsjek za međunarodni promet – UBHVFP kroz direktnu komunikaciju sa nadležnom veterinarskom službom države izvoznice, sprovodi proceduru usaglašavanja sertifikata. Postupak započinje dostavljanjem modela sertifikata u kojem su propisani uslovi za zdravlje i/ili dobrobit životinja, i javno zdravlje, u zavisnosti od vrste robe koja se planira za uvoz, po modelu EU sertifikata. U zavisnosti od vrste životinja i njihove namjene (za dalje držanje ili za klanje) odnosno vrste proizvoda životinjskog porijekla, priprema se sertifikat (veterinarsko-zdravstveni uslovi za uvoz) na crnogorskom jeziku, koji se dostavlja nadležnoj veterinarskoj službi zemlje izvoznice. Veterinarska služba zemlje izvoznice obavještava o mogućnosti potvrđivanja uslova definisanih u sertifikatu. Sertifikat mora biti na crnogorskom i jeziku države porijekla odnosno države iz koje se pošiljka otprema.
Članom 123 Zakona o veterinarstvu (SL CG 30/2012, 48/2015, 57/2015, 52/2016 i 43/2018) definisano je:
- Uvoz u Crnu Goru ili tranzit preko teritorije Crne Gore životinja, proizvoda životinjskog porijekla i nus proizvoda životinjskog porijekla dozvoljen je ako pošiljka ispunjava propisane uslove u pogledu zdravlja, identifikacije, dobrobiti životinja, bezbjednosti hrane i ako je prati propisani sertifikat.
- Uvoz živih životinja, proizvoda životinjskog porijekla i nus proizvoda životinjskog porijekla i prevoz preko teritorije Crne Gore može se vršiti samo iz trećih zemalja ili njihovih djelova iz kojih je odobren uvoz u Evropsku Uniju.
- Uvoz proizvoda životinjskog porijekla i nus proizvoda životinjskog porijekla dozvoljen je iz objekata sa liste odobrenih objekata Evropske Unije. Registar odobrenih objekata za uvoz u Crnu Goru živih životinja, proizvoda životinjskog porijekla i nus proizvoda životinjskog porijekla dostupan na sajtu UBHVFP, i to OVDJE.
Odstupajući od navedenog na osnovu zaključenih bilateralnih ili multilateralnih ugovora između Crne Gore i države izvoznice, životinje, proizvodi životinjskog porijekla i nus proizvodi životinjskog porijekla koji se uvoze u Crnu Goru, radi proizvodnje i prometa moraju biti u skladu sa tim ugovorom. Crna Gora je zaključila bilateralni sporazum sa Srbijom, Bosnom i Hercegovinom i Republikom Sjevernom Makedonijom.
U izuzetnim uslovima ako se objekat ne nalazi na listi odobrenih objekata Evropske unije, UBHVFP može da odobri uvoz proizvoda životinjskog porijekla i nus proizvoda životinjskog porijekla i iz drugih objekata jedino ako je utvrđeno da su propisani uslovi države izvoznice najmanje ekvivalentni propisanim uslovima u Crnoj Gori i da je obezbijeđen jednak nivo zaštite potrošača. Uprava može izvršiti pregled radi provjere objekata koji se ne nalaze na listi odobrenih objekata Evropske unije. Troškove pregleda objekata plaća uvoznik.
Prije realizacije uvoza UBHVFP izdaje Rješenje o utvrđivanju ispunjenosti prethodnih veterinarsko zdravstvenih uslova za uvoz što je definisano članom 124 Zakona o veterinarstvu.
Ispunjenost prethodnih veterinarsko zdravstvenih uslova za uvoz utvrđuje UBHVFP rješenjem, ako uvoz životinja, proizvoda životinjskog porijekla, hrane za životinje, nus proizvoda i pratećih predmeta:
- nije zabranjen zbog zdravstvenog stanja životinja u državi porijekla, izvoznici, odnosno državi tranzita (epizootiološka situacija se provjerava pregledom OIE liste);
- ne predstavlja rizik po zdravlje životinja i zdravlje ljudi;
- potiče iz objekata iz člana 123 Zakona o veterinarstvu i prati je propisani sertifikat.
Da li pošiljka predstavlja rizik po zdravlje životinja i zdravlje ljudi utrvrđuje se analizom:
- namjene pošiljke;
- geografskih i drugih karakteristika države izvoznice, odnosno država tranzita koje mogu uticati na pojavu, širenje i postojanje bolesti;
- prisustva, odnosno odsustva zaraznih bolesti životinja na području, odnosno državi porijekla, izvoza i tranzita;
- ekvivalentnosti mjera u državi izvoznici sa mjerama koje se preduzimaju u Crnoj Gori.
Nakon usaglašavanja sertifikata i izdavanja rješenja o ispunjenosti prethodnih veterinarsko zdravstvenih uslova za uvoz uvoznik može započeti realizaciju uvoza.
Pošiljke životinja, proizvoda životinjskog porijekla i nus proizvoda životinjskog porijekla mogu se uvoziti, odnosno unositi u Crnu Goru samo preko određenih odnosno odobrenih graničnih inspekcijskih mjesta na kojima je organizovano obavljanje veterinarskih pregleda.
Lista životinja, proizvoda životinjskog porijekla i nus proizvoda životinjskog porijekla koji podliježu veterinarskim pregledima na graničnim inspekcijskim mjestima propisana je Pravilnikom o listi životinja i proizvoda životinjskog porijekla koji podliježu veterinarskim pregledima (SL CG 46/2017).
Uvoznik/lice odgovorno za pošiljku dužno je da najmanje jedan radni dan (24h) prije prispjeća pošiljke na granično inspekcijsko mjesto prijavi njen dolazak graničnom službenom veterinaru. Bliža postupanja propisana su Pravilnikom o prijavljivanju pošiljki životinja i proizvoda životinjskog porijekla koje se uvoze u Crnu Goru (SL CG 54/2015 i 40/2018).
Zakon o veterinarstvu u članu 145 propisuje da je zabranjeno unošenje pošiljki proizvoda životinjskog porijekla na područje Crne Gore bez prethodno izvršenog veterinarskog pregleda, osim nekomercijalnog unošenja životinja.
Način vršenja veterinarskih pregleda pošiljki proizvoda životinjskog porijekla koji se unose u Crnu Goru, slobodne zone, slobodna skladišta, carinska skladišta i za snabdijevanje pomorskih prevoznih sredstva u međunarodnom prometuje propisan je Pravilnikom o načinu vršenja veterinarskih pregleda pošiljki proizvoda životinjskog porijekla koje se unose u Crnu Goru (SL CG 49/2018).
Način vršenja veterinarskih pregleda pošiljki živih životinja propisan je Pravilnikom o načinu vršenja veterinarskih pregleda živih životinja koje se uvoze u Crnu Goru (SL CG 54/2015, 32/2016)
Propisi:
- Zakon o veterinarstvu (SL CG 30/2012, 48/2015, 57/2015, 52/2016 i 43/2018)
- Pravilnik o listi životinja i proizvoda životinjskog porijekla koji podliježu veterinarskim pregledima (SL CG 46/2017)
- Pravilnik o prijavljivanju pošiljki životinja i proizvoda životinjskog porijekla koje se uvoze u Crnu Goru (SL CG 54/2015 i 40/2018)
- Pravilnik o načinu vršenja veterinarskih pregleda pošiljki proizvoda životinjskog porijekla koje se unose u Crnu Goru (SL CG 49/2018)
- Pravilnik o načinu vršenja veterinarskih pregleda živih životinja koje se uvoze u Crnu Goru (SL CG 54/2015, 32/2016)
- Pravilnik o uslovima za uvoz i tranzit papkara (SL CG 84/2017, 83/2018)
- Pravilnik o bližim uslovima za uvoz i tranzit životinja i proizvoda životinjskog porijekla (SL CG 28/2016)
Izvor: Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove
