Kalemljenje je agrotehnička mjera koja se najviše primjenjuje u proizvodnji reznica voća, ali danas je sve više zastupljena i u povrtarskim kulturama (lubenica, dinja, krastavac, paradajz, paprika…)
Od kalemljenog rasada razvijaju se snažnije biljke, jer su podloge sorte ili hibridi sa snažnijim korijenovim sistemom, jače otpornosti i visoke tolerancije na bolesti i zemljišne štetočine. Kalemljene biljke imaju brže razvijanje korijenovog sistema, te samim tim bolje usvajaju hranljive materije i vodu iz zemlje, a otpornije su i na sušu i stresne uslove proizvodnje.
Postupak kalemljenja
Kalemljenje se obavlja kada biljka razvije 2-3 prva lista. Mora se voditi računa da podloga i plemka imaju jednak prečnik, što u ovoj fazi biljaka iznosi 1.6–1.8mm. Do ove faze je potrebno 12-20 dana, zavisno od vrste i uslova proizvodnje. Stabla podloge i plemke režu se žiletom pod uglom od 30O iznad, odnosno ispod kotiledonih listića.
Isti postupak kalemljenja primjenjuje se i kod kalemljenja na rascjep, ali je rez u obliku slova V. Nakon obavljenog kalemljenja, spojene biljke se unose u komoru za kaljenje. U našim uslovima, to su najčešće mini plastenici pokriveni tamnom folijom. Temperatura u komori treba da je niža u odnosu na standardnu proizvodnju, svjetlost minimalna, a vlažnost vazduha veća od 85%. Stvaranjem kalusa na spojnom mjestu podloge i plemke, skidaju se štipaljke i biljke se premještaju u objekte prekrivene bijelom mat folijom ili se skine tamna folija sa objekta u kojim se biljka nalazi i postavi se mat folija. Tu biljke ostaju 3-5dana, a potom se kale i rasađuju.
Nakon spajanja podloge i plemke, nova biljka se spaja silikonskim štipaljkama i ima dva para kotiledona, koji kada se pogledaju odozgo imaju oblik slova X.
Kaljenje rasada je faza proizvodnje koja se izvodi deset do petnaest dana prije rasađivanja na stalno mjesto, u zavisnosti od vremena rasađivanja. U ovom periodu počinje se sa postepenim provjetravanjem leja ili rasadnika, a zatim sve intezivnije. Kaljenje je obavezna mjera koja omogućava prilagođavanje biljaka na spoljašnje uslove, odnosno novu sredinu.
Piše: Zoran Janković, dipl.inž. poljopivrede
