U skladu sa Zakonom o vinu ( Službeni list CG br.41/2016 ) i Pravilnikom o kvalitetu, označavanju ,pakovanju i predstavljanju vina i drugih proizvoda od grožđa, označavanje i pakovanje vina vrše proizvođači na osnovu dozvole za stavljanje vina u promet.
Oznake na ambalaži i etiketi moraju biti lako uočljive, jasne i čitke.
Na etiketi se navode obavezni podaci. Fakultativni podaci se mogu stavljati , i ne moraju .
Vino bez oznake porijekla i geografske oznake u zavisnosti od vinogradarske zone, treba da ispunjava sljedeće zahtjeve u pogledu kvaliteta:
- da je proizvedeno od grožđa odgovarajućih sorti
- da je proizvedeno odgovarajućim postupcima proizvodnje
- da ima određene fizičke, hemijske, mikrobiološke i senzorne osobine
Obavezni podaci na etiketi su :
1. Naziv vrste proizvoda
2. Stvarna alkoholna jačina u % vol
3. Naziv fizičkog ili pravnog lica koje je izvršilo punjenje
4. Naziv proizvođača za pjenušavo vino, gazirano pjenušavo vino, kvalitetno pjenušavo vino ili kvalitetno aromatično pjenušavo vino
5. Naziv uvoznika za uvezena vina
6. Sadržaj šećera kod pjenušavog vina, gaziranog pjenušavog vina, kvalitetnog pjenušavog vina ili kvalitetnog aromatičnog pjenušavog vina
7. oznaka alergena SO2
8. oznaka lota ili serijski broj
9. oznaka nominalne zapremine u ml
10. za gazirana vina izraz „dobijeno dodavanjem ugljen dioksida“
Fakultativni podaci na etiketi su :
1. godina berbe
2. naziv jedne ili više sorti vinove loze
3. piktogram za oznaku alergena
4. podaci za proizvode iz organske poljoprivrede
5. priznanje za kvalitet i osvojene nagrade i medalje, samo na pakovanju one količine vina koje je nagrađeno
Upotreba tradicionalnih izraza
Često se u razgovoru sa vinarima mogu uočiti nedoumice koje se odnose na upotrebu tradicionalnih izraza .
Tradicionalni izrazi koriste se samo za označavanje proizvoda ( vina) koji ima zaštićenu oznaku porijekla i geografsku oznaku geografskog porijekla ili za označavanje proizvodnje ili metode starenja ili kvaliteta, boje, vrste ili mjesta ili posebnog događaja povezanog sa istorijom proizvoda sa oznakom porijekla ili sa geografskim porijeklom(čl.28 Zakona o vinu).
Dodatni tradicionalni izrazi mogu da se koriste kod vina sa geografskim porijeklom ukoliko su ispunjeni uslovi za dodatni tradicionalni izraz (Pravilnik o kvalitetu, označavanju, pakovanju i predstavljanju vina i drugih proizvoda od grožđa):
- „mlado vino” – ako se vino nalazi u prometu do 31. marta u godini koja slijedi odmah poslije godine u kojoj je ubrano grožđe od kojeg je u cjelosti to vino proizvedeno
- „rezerva” – ako je vino istaknutih organoleptičkih osobina, pri čemu vino treba da bude staro najmanje 30 mjeseci, od čega treba da je flaširano 12 mjeseci crno vino, a šest mjeseci bijelo i roze vino
- ,,arhivsko vino”- ako je u podrumskim uslovima čuvano pet ili više godina, a od čega je najmanje tri godine flaširano
- „vino od samotoka” ili „samotok” – ako je vino proizvedeno od šire dobijene samoocjeđivanjem kljuka, bez presovanja
- „kasna berba” – ako je vino proizvedeno u godini izuzetno povoljnoj za gajenje vinove loze, od grožđa ubranog kasnije u odnosu na uobičajeno vrijeme berbe, usljed čega je povećan sadržaj šećera u grožđu i širi
- „probirna berba” ili „selekcija” – ako je vino proizvedeno od odabranih najkvalitetnijih grozdova u vinogradu
- „odabrane bobice” ili „selekcija bobica” – ako je vino proizvedeno od odabranih najkvalitetnijih bobica grozdova u vinogradu
- „suvarak” – ako je vino proizvedeno u godini izuzetno povoljnoj za gajenje vinove loze, od grožđa sa plemenitim plijesnima usljed čega je povećan sadržaj šećera u grožđu i širi
- „vino iz starog vinograda” ili „stari vinograd” – ako je vino proizvedeno od grožđa iz vinograda koji su stariji od 40 godina i ispunjava uslove za priznavanje geografskog porijekla
- „sopstvena proizvodnja” – ako je vino proizvedeno od grožđa koje potiče isključivo iz vinograda proizvođača i ako ispunjava uslove za priznavanje geografskog porijekla
- „vinštica” – ako je u tradicionalnim objektima za proizvodnju vina (vinšticama) od sopstvenog grožđa proizvođača proizvedeno vino koje ispunjava uslove za zaštićenu oznaku porijekla
- „vinica”, „vinarija”, „poljana”, „vinska kuća”, „vinski podrum” „vinoteka” „kaštel”, „gazdinstvo”, „vila”, „manastir”, „dvorac” i drugi izrazi u skladu sa sadržinom specifikacije proizvoda vina sa geografskim porijeklom
Piše: Danijela Zuber, dipl.ing.prehrambene tehnologije
Izvor: Savjetodavna služba u biljnoj proizvodnji