Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove u kontinuitetu prati situaciju po pitanju bolesti ptičijeg gripa (avijarne influence) i u skladu sa analizom rizika, preduzima sve preventivne mjere kako bi se smanjila mogućnost od unošenja bolesti u Crnu Goru.
Do danas nije potvrđen ni jedan slučaj avijarne influence kod domaće živine na teritoriji Crne Gore, ali širenje ove bolesti na evropskom kontinentu, posebno pojava slučajeva u Sloveniji i Hrvatskoj razlog je za pojačanu pažnju. Stoga Uprava podsjeća držaoca živine, kaveznih i drugih ptica na mjere i preporuke koje treba da preduzimaju kako bi se rizik od eventualne pojave bolesti sveo na minimum.
Avijarna influenca je vrlo kontagiozna virusna bolest živine i drugih ptica koju uzrokuje tip A virusa influence. Postoji veliki broj sojeva virusa avijarne influence, a bolest se može manifestovati na različite načine, što u najvećoj mjeri zavisi od sposobnosti virusa da uzrokuju bolest (virulentnost) i od pogođene životinjske vrste. Takođe, neki od sojeva se mogu prenijeti na ljude.
Međutim, za soj virusa H5N8 koji je u najvećem broju u 2020. godini potvrđen u evropskim zemljama nije zabilježen prenos na čovjeka, a prema izvještajima Svjetske zdravstvene organizacije, mala je vjerovatnoća da do prenosa sa životinje na čovjeka dođe.
U Evropi trenutno su izolovani visoko patogeni sojevi virusa avijarne influence tip A, u najvećem broju slučajeva soj H5N8, a u manjem broj H5N5, kod domaće živine i divljih ptica. Žarišta su prijavljena u Sloveniji, Hrvatskoj, Francuskoj, Norveškoj, Belgiji, Švedskoj, Danskoj, Njemačkoj, Nizozemskoj, Rusiji, Ukrajini i Ujedinjenom Kraljevstvu. U svijetu, potvrđena su žarišta u Tajvanu, Japanu, Kini, Kazakhstanu, Nigeriji, Južnoafričkoj republici, Južnoj Koreju, Avganistanu i Vijetnamu.
Podsjećamo da je jedini slučaj prisustva virusa visoko patogene avijarne influence u Crnoj Gori zablježen kod divlje patke, u decembru 2016. godine, i to na jednom uzorku iz monitoringa. Osim ovog slučaja, nijedne godine nije zabilježen nalaz virusa visokopatogene avijrne influence kod divljih ptica.
Osim mjera koje treba da preduzimaju držaoci živine i ptica, preventivne mjere, između ostalog, obuhvataju i stavljanje van snage svih rješenja o dozvoli uvoza živine, proizvoda od živine i ptica porijeklom iz država odnosno područja (u slučaju regionalizacije) u kojima prema podacima Međunarodne organizacije za zdravlje životinja postoji sumnja, odnosno u kojima je potvrđena visoko patogena avijarna influenca kao i pojačane granične kontrole prometa živine, ptica i proizvoda od živine i ptica od strane veterinarske inspekcije.
Kontinuiran monitoring
Već duži niz godina, iz agrobudžeta se finansira monitoring prisustva virusa avijarne influence kod domaće živine, kako bi se pratilo stanje i blagovremeno otkrila eventualna pojava bolesti kod domaće živine – prvenstveno koka nosilja.
Istovremeno, sprovodi se i monitoring vodenih divljih ptica – najveći broj uzoraka sa područja Skadarskog i Šaskog jezera. Ispitivanja se sprovode tokom oktobra/decembra svake godine, neposredno nakon migratornog talasa ptica preko teritorije Crne Gore u pravcu juga. Osnovni cilj ispitivanja je utvrđivanje eventulanog prisustva virusa avijarne influence na teritoriji Crne Gore nakon „preleta“ velikog broja migratornih ptica tokom jesenje migratorne sezone, imajući u vidu povećani rizik od unošenja virusa tokom ovog perioda.
Takođe, u slučaju sumnje, vrši se uzorkovanje i dijagnostičko ispitivanje radi potvrđivanja odnosno isključivanja bolesti.
U slučaju pojave bolesti usmrćuje se sva živina na zaraženoj farmi i uništavaju se svi proizvodi koji potiču od zaražene živine i preduzimaju druge mjere u skladu sa propisima kako bi se rizik od širenja bolesti sveo na minimum.
U slučaju bilo kakvih promjena zdravstvenog stanja u jatu živine ili primjećivanja uginuća većeg broja divljih ptica odmah kontaktirati najbližu veterinarsku ambulantu ili veterinarskog inspektora.
U nastavku su preporuke za držaoce, a koje se mogu naći i na sajtu Uprave www.ubh.gov.me.
Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove